Weinig Zweden die wereldwijd gekend zijn en zowel als revolutionair als controversieel bestempeld kunnen worden. De Zweedse chemicus en ingenieur Alfred Nobel (1833-1896) werd in Stockholm geboren maar verhuisde toen hij 9 jaar was naar Rusland. Toen hij 30 jaar was startte hij met dynamiet en verhuisde naar Duitsland. Later zou hij ook nog in Frankrijk en Italië wonen.
Alfred Nobel – van dynamiet naar Prijs voor de Vrede
Alfred Nobel was tijdens zijn leven vooral gekend omwille van zijn experimenten met nitroglycerine. Nitroglycerine is een explosieve en vooral onstabiele vloeistof. Hij zocht uit hoe nitroglycerine stabieler gemaakt kon worden zodat het veiliger was om mee te werken. Op 3 september 1864 liep het echter fout. Bij één van zijn experimenten ontplofte zijn laboratorium. Hierbij vielen 5 doden, waaronder zijn jongere broer Emil.
Ook na het ongeluk waarbij zijn broer stierf, ging Alfred verder met onderzoek en experimenten. Het leidde in 1866 uiteindelijk tot de ontdekking of de uitvinding van het dynamiet. Ook zijn andere explosieve uitvindingen legden hem geen windeieren. Al snel werd hij multimiljonair, had hij 355 patenten én fabrieken en laboratoria in bijna 100 locaties verspreid over 20 landen.
Toen Alfred in 1888 in een Franse krant las dat hij gestorven was (een fout van de krant, niet Alfred maar zijn oudste broer Ludvig was gestorven) was hij erg aangedaan door de negatieve artikels over hem in de krant. Hij kreeg veel kritiek op zijn uitvindingen die heel wat menselijke slachtoffers hadden gemaakt. Dit was de aanleiding voor het testament van Alfred Nobel waarin hij het grootste deel van zijn erfenis in een fonds onderbracht. Alfred Nobel liet ruim 31 miljoen Zweedse kronen na. Het Nobelfonds beheert zijn erfenis. Vanuit dit Nobelfonds worden, met de rente, jaarlijks de Nobelprijzen gefinancieerd. Door postuum jaarlijks prijzen uit te reiken voor natuurkunde, scheikunde, geneeskunde, literatuur en voor de vrede, wou hij zijn naam zuiveren.
Alfred Nobel stierf na een beroerte, op 10 december 1896 in het Italiaanse San Remo. Tot op vandaag komen de bloemen voor het Nobelbanket uit San Remo.
Het Stockholm van Alfred Nobel
Nobelmuseum
Uiteraard mag het Nobelmuseum niet in dit lijstje ontbreken. Het museum is sinds 2001 gevestigd in het voormalige beursgebouw. Je leert er meer over het leven en de uitvindingen van Alfred Nobel en uiteraard staan ook alle laureaten van de Nobelprijs in de kijker.
Neem zeker ook de tijd voor fika in Bistro Nobel. Je kan er origineel Nobel-ijs proeven. Draai zeker ook je stoel eens om. Alle stoelen hebben onder de zitting namelijk een handtekening staan van één van de Nobelprijswinnaars.
Konserthuset
Dit blauwe gebouw op Hötorget is de plek waar elk jaar op 10 december de Nobelprijzen uitgereikt worden door de Zweedse koning Carl Gustav XVI.
Stadshuset
Na de uitreiking in Konserthuset zakt het gezelschap af naar Stadshuset. In de Blauwe Zaal van het stadhuis van Stockholm volgt het befaamde Nobelbanket. Dit eetfestijn wordt gevolgd door een dansfestijn in de Gouden Zaal of Gyllene Salen. In Stadshuskällaren kan je trouwens alle menu’s van alle Nobeldiners bestellen.
Grand Hotel
Laureaten van de Nobelprijs slapen elk jaar in het Grand Hotel. Wie rond 10 december graag een kamer of suite in dit hotel wil boeken is er dus aan voor de moeite 🙂
Norra Begravningsplatsen
Op deze begraafplaats in Solna (dichtbij Hagaparken) is Alfred Nobel begraven. Ook het graf of eerder een gedenksteen van Ingrid Bergman kan je hier vinden. Het graf van Alfred Nobel vind je in ‘kvarter 04A, grafnummer 170’, niet ver van het infopunt.
Heleneborg
In de villa Heleneborg, vlakbij Lorensbergsgatan, bevond het laboratorium van Nobel (zijn vader) zich. Het is hier waar zijn jongere broer Emil omkwam bij een explosie in het onderzoek naar het latere dynamiet. Het is één van de laatste gebouwen (in het geel) op Söder Mälarstrand voor je bij Långholmen komt.
Vinterviken
Deze voormalige fabriek herbergt nu een park, een coffee bar en een evenementenlocatie maar het was op deze plek dat Alfred Nobel in 1866 dynamiet uitvond. Vinterviken ligt in Gröndal, net onder Stora Essingen. Vintervikens trädgården is zeker ook een bezoekje waard.
Nobel locaties buiten Stockholm
Alfred Nobel reisde graag en vaak. Er zijn dus ook buiten Stockholm heel wat plaatsen te vinden met een link naar Nobel.
- Het zomerhuis in Karlskoga (Värmland) is omgebouwd tot kleiner Nobelmuseum waar je onder meer een reconstructie van zijn laboratorium kan vinden.
- Villa ‘Mijn Nest’ in San Remo kan sinds 2002 bezocht worden. Het huis is deels ingericht met de oorspronkelijke meubels. Er zijn regelmatig nieuwe tentoonstellingen.
De uitreiking van de Nobelprijzen is elk jaar op 10 december ook te volgen via de Zweedse radio en tv.
Nobel Week Lights
Sinds 2020 organiseren ze in de week dat de Nobelprijzen worden uitgedeeld een adembenemend lichtfestival in Stockholm. Mijn favoriete werken in 2021 waren de projecties op het stadhuis, de lichtinstallatie bij Skeppsholmsbron en de lasers bij Riksdagen die me soms aan het noorderlicht deden denken.
Pin it for later
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.