De Zweden zijn goed in muziek. Muziek is hun nummer één exportproduct. Ik geloof dat de lange donkere winters daar voor iets tussen zitten. In de wintermaanden verzacht muziek de zeden, in de zomermaanden vieren ze het licht en de warmte en ook daar hoort muziek bij. Terwijl de rest van Europa vaak wat lacherig doet over het Eurovisiesongfestival, is het in Zweden big business! De Eurovision-koorts begint al in februari als de Zweden hun kandidaat kiezen in de nationale preselecties: Melodifestivalen.
Populair
SVT & SR, de Zweedse nationale radio en tv, organiseren Melodifestivalen om hun kandidaat voor het Eurovisiesongfestival te selecteren. Deze nationale voorrondes zijn immens populair. Zowat de helft van de Zweedse bevolking zit op dat moment voor de televisie! Melodifestivalen is er populairder dan het Songfestival zelf. Heel wat grote Zweedse artiesten doen dan ook mee aan Melodifestivalen, niet alleen om kans te maken op een plaatsje in het Eurovisiesongfestival maar vooral omdat het een mooie promotie is voor hun nieuwe plaat.
Elke voorronde vindt plaats in een andere stad. Na de voorrondes is er ook nog Andra Chansen, een herkansing voor nummers die zich niet rechtstreeks konden plaatsen. De finale vindt meestal plaats in de Friends Arena in Solna (Stockholm).
Melodifestivalen was altijd al populair maar toen Christer Björkman de producer werd, scheerde het programma nog hogere toppen en konden ze ook al enkele Eurovisiesongfestival overwinningen binnenhalen. Helemaal fan girling dus toen ik Christer Björkman aan de bar van mijn hotel zag zitten op de afterparty van het Eurovisiesongfestival 2016 in Stockholm!
Ondertussen gaf Christer de fakkel door en verhuisde hij zelf naar de Verenigde Staten om er de Amerikaanse versie van het Songfestival te maken.
De geschiedenis van Melodifestivalen
Melodifestivalen werd voor de eerste keer georganiseerd in 1959. Sinds 2002 is de taalkeuze voor Melodifestivalen vrij (in 1999 veranderde dit al voor het Eurovisiesongfestival) maar toch kiezen heel wat Zweedse artiesten alsnog voor een liedje in het Zweeds tijdens de voorrondes. In 1999 was het Charlotte (toen nog Nilsson, nu Perelli) die Melodifestivalen won met Tusen och en Natt. Ze trok met de Engelse versie Take me to your Heaven naar het grote Songfestival.
Sinds het prille begin van Melodifestivalen is het een jury die de winnaar bepaalt en sinds 1999 mag het publiek ook meestemmen via telefonische voting. In 2002 kwamen er dan ook halve finales bij zodat het aantal deelnemers uitgebreid kon worden tot 32. Naast een aantal vaste waarden duiken elk jaar ook nieuwe namen op in de selectie voor Melodifestivalen. SVT kiest 16 liedjes uit de ingezonden bijdrages, daarnaast houden ze 15 plaatsen open voor artiesten die ze speciaal uitnodigen om deel te nemen. Het 32ste liedje komt uit Webbjoker, een online competitie voor artiesten wiens werk nog niet te koop is.
Zweden op het Eurovisiesongfestival
Zweden won ondertussen al 6 keer het Eurovisiesongfestival. Zoals je weet mag de winnaar het jaar erop het liedjesfestival organiseren. Dit gebeurde respectievelijk in Stockholm (1975), Göteborg (1985), Malmö (1992), Stockholm (2000), Malmö (2013) en Stockholm (2016). Ze eindigden de laatste jaren ook steeds vooraan in de rangschikking.
De Zweedse winnaars van het Eurovisiesongfestival
1974 – ABBA met Waterloo 1984 – Herrys met Diggi-Loo Diggi-Ley 1991 – Carola met Fångad av en stormvind 1999 – Charlotte Nilsson (nu Charlotte Perelli) met Take me to your heaven 2012 – Loreen met Euphoria 2015 – Måns Zelmerlöw met Heroes
Programledarna 2017. David Lindgren, Clara Henry och Hasse Andersson. Foto: Janne Danielsson (SVT)
Melodifestivalen 2022
In 2022 begint Melodifestivalen op 5 februari. Door de coronamaatregelen is er dit jaar geen tournee door Zweden maar vinden alle opnames plaats in Stockholm. De presentatie is in handen van Oscar Zia die eerder ook al zelf als kandidaat deelnam. In 2016 eindigde hij tweede met ‘Human’, na Frans.
Ik zal alvast elke zaterdagavond klaarzitten in de zetel met chips (of wat Zweedse hapjes)! Benieuwd naar de deelnemende artiesten? Deze Spotify-lijst verzamelt alle huidige deelnemers.
Wil je zelf ook kijken naar Melodifestivalen? Dat kan via SVT play, elke zaterdag van 5 februari tot 12 maart om 20u!
Podcast The Swedest Thing over Melodifestivalen
Luister zeker ook naar de podcastaflevering over Melodifestivalen!
Je kan hier op Take me to Sweden al een aantal artikels vinden over wintersport en winteractiviteiten in Zweden. Nu is er ook een The Swedest Thing-podcast over winteractiviteiten in Zweden. Dat leek me een goed moment om even een en ander te verzamelen en op te lijsten. Naast de klassieke winteractiviteiten komen ook skiën en langlaufen in Zweden aan bod.
Ik hou van Scandinavië in de winter. De meeste plekken die ik in de winter bezocht in Zweden, zijn plekjes die ik ook al tijdens de zomermaanden bezocht. Het is zo bijzonder om een plek in verschillende seizoenen te leren kennen. Dezelfde plaats maar toch helemaal anders! De typisch rode Zweedse huisjes in een wit sneeuwlandschap, fotogenieker kan toch niet? Het meer waar je in de zomer nog in zwom is in de winter bevroren en creëert zo extra plek voor de leukste winteractiviteiten.
En hoewel ik geen fanatiek wintersporter ben, hou ik wel van de winteractiviteiten en de gezelligheid die er vaak mee samenhangen. De kou schrikt me niet af. Integendeel! Je kan je er op kleden en ik heb zo nog wel wat trucjes. Voer voor een ander artikel!
Mijn favoriete winteractiviteiten in Zweden
Zweden is de perfecte bestemming voor een actieve wintervakantie. Over skiën in Zweden heb ik het straks nog. Eerst wil ik je graag warm maken voor enkele andere winteractiviteiten die je in Zweden kan doen. Niet alleen in Zweeds Lapland, zoals mensen vaak lijken te denken maar ook zuidelijker in het midden van Zweden.
Een tocht door de natuur met de sledehonden
Toen ik op persreis was in Umeå (februari 2020) stonden er ook enkele dagen in Granö Beckasin op het programma. Naast overnachten in een Bird’s Nest, hoog tussen de bomen, beleefde ik er ook de leukste winteractiviteiten. Op voorhand was ik een beetje sceptisch over een van die activiteiten: de huskytocht. Maar toen ik zag hoe enthousiast de honden waren en hoe begaan de verzorgers waren, was ik verkocht.
We zouden zelf onze slee besturen en daar was ik best zenuwachtig voor. Gelukkig kregen we een goede uitleg en liep het allemaal vlug los. Je moet echt meewerken met de honden, zeker als het bergop gaat. Een hele mooie ervaring! Je leest hier meer over mijn eerste ervaring met de sledehonden.
Schaatsen op natuurijs in Zweden
Dé reden van mijn persreis naar Umeå was de sterke schaatscommunity rond Tavelsjön. Lokale schaatsliefhebbers hebben zich er verenigd en zorgen elk jaar voor de aanleg van een geveegde schaatspiste op het bevroren meer Tavelsjö. Ik schaatste er zowaar mee in een kampioenschap! Hoe dat verliep, lees je hier.
Zweden telt veel meren en dus ook veel plekken waar je kan schaatsen op natuurijs. Populaire plekken voor buitenlandse schaatsliefhebbers zijn o.a. het Runnmeer in Dalarna. Het zee-ijs bij Luleå, in de Botnische golf, is een populaire plek waar regelmatig schaatsmarathons en -kampioenschappen gehouden worden.
Ook rond Stockholm kan je schaatsen als het koud genoeg is. Zeker de kant van het Mälarmeer (zoet water) bevriest vrij snel. Vooraleer het water aan de meer zoute kant van de Baltische zee bevriest moet het langere tijd koud genoeg zijn. Veel begeleide schaatstochten trekken naar de omgeving rond Sigtuna. Zelf ben ik al een paar keer gaan schaatsen bij Hellasgården, net ten zuiden van Stockholm. Hier hebben ze trouwens ook een sauna en kan je na de sauna even ‘dippen’ in een ijswak.
Toch wel een kleine waarschuwing bij het schaatsen op natuurijs. Het is iets wat je niet op je eentje doet. Zorg dat je de omstandigheden goed kan inschatten of ga mee met iemand die voldoende ervaring heeft om dit te kunnen. De Zweden leren al jong om het ‘ijs te lezen’.
Veiligheidsuitrusting is ook een must. IJspriemen maken deel uit van de basisuitrusting van schaatsers in Zweden. Ook een lange stok om ‘verdachte’ plekjes in het ijs te checken en een touw om iemand die door het ijs gezakt is te redden zijn essentieel. Het is niet voor niets dat je de schaatsers in Zweden vaak met een grote rugzak op ziet schaatsen! In die rugzak zitten trouwens ook waterdicht verpakte reservekleren.
En nog een schaatstip voor natuurijs die ik van ervaren schaatsers meekreeg: duw op je hielen om vlot over de kleine oneffenheden in het ijs te gaan. In Zweden schaatsen ze trouwens met speciale schaatsen die beter over kleine barstjes glijden.
Wat ik trouwens ook erg leuk vind is de spark. Ken jij dit typisch Scandinavisch vervoersmiddel?
Sneeuwschoenwandeling
Wandelen door een dikke laag sneeuw is, euhm, best vermoeiend. Als je je sneeuwlaarzen al niet verliest (been there…). Wat een verschil als je dan sneeuwschoenen of sneeuwraketten kan onderbinden! Voor zover ik me herinner heb je niet echt een speciale techniek maar kan je eigenlijk vrij gewoon stappen. Het geknars van het sneeuw is het enige wat je hoort in het winterse landschap. Heel leuk om zo een sneeuwschoenenwandeling te maken.
Weet je, stiekem droom ik van een Zweedse stuga. En daar hangen dan sneeuwraketten klaar voor een winterse wandeling. Ja, ik heb al in de winkel staan kijken om mijn eigen sneeuwraketten te kopen. Die kan ik, in tegenstelling tot een buitenverblijfje in Zweden, wel meteen betalen *knipoog*.
IJsvissen
Verrassend rustgevend vind ik het om te ijsvissen. Ik heb het ondertussen al een paar keer gedaan. Over de vangst zullen we maar zwijgen, haha. Met een grote handboor (stoer hé!) maak je een gat in het ijs. En dan is het wachten…
Eerlijk is eerlijk: de sneeuwscooter is mijn minst favoriete winteractiviteit. Het past gewoon niet: met een lawaaierige sneeuwmobiel door die natuurpracht sjeezen. Ik heb het al een paar keer gedaan. Zowel zelf achter het stuur als achterop. Je leest er hier en hier meer over.
Winterbaden
Een van mijn favoriete winterbelevingen is een duik nemen in het koude water van een Zweeds meer of de zee. Dit kan na een saunabeurt maar hoeft niet. Aanhangers van het winterbaden geloven dat het vele gezondheidsvoordelen heeft. Ik weet in elk geval dat het gevoel achteraf fantastisch is. De hele avond tintelt je huid na en je voelt je superenergiek. Hetzelfde effect ondervind ik na – en ook een must do – het rollen in de sneeuw na de sauna (bastu in het Zweeds).
Mijn geheime tip: zorg dat je iets aan je voeten doet om van de sauna naar de ijswak of de plek waar je in de sneeuw wil rollen, te stappen. Een wereld van verschil!
Winterbaden is iets wat je nooit alleen doet. Ooit meegemaakt dat ik niet meer op eigen kracht uit het ijswak geraakte. De trap was bevroren en superglad. De kou trapte op mijn adem en ik kon geen enkel geluid meer uitbrengen, laat staan roepen dat ik er niet uit geraakte. Heftig momentje. Gelukkig had iemand in het gezelschap gezien dat iets niet ok was en ze hielp me in een snelle reflex uit het water. Maar laat dat je er niet van weerhouden om te gaan winterbaden, in gezelschap uiteraard!
Outdoor fika
Zweden en fika, het is onafscheidelijk. Ook in de winter! Het is zo gezellig: een vuurtje maken om water te koken voor een kopje koffie of thee. Worstjes over het vuur grillen. Even opwarmen. Outdoor fika hoort helemaal bij het buitenleven in Zweden. Ook in de winter! Er zijn in Zweden vaak plekken voorzien waar je een vuurtje kan maken. Neem dus altijd wat lekkers mee zodat je onderweg kan stoppen voor fika.
Check de plaatselijke regels i.v.m. vuur maken. Doof het vuur als je weer vertrekt en als het een plek is waar al hout klaarligt, zorg dan dat je voor vertrek ook weer de houtvoorraad aanvult.
Slapen in het ijshotel
Ik associeer het ijshotel niet echt met de winter. Dat komt omdat ik in het 365 ICE hotel sliep dat sinds 2017 het hele jaar door bezocht kan worden. Elke winter kan je naar de ‘originele versie’ van het ijshotel. Dat is opgebouwd uit ijs van het jaar ervoor, uit de vlakbij gelegen rivier. Je leest hier alles over het ijshotel.
Het noorderlicht zien in Zweden
Helaas nog niet zelf gezien, ondanks dat ik echt wel al een paar keer en ook voor langere tijd noordelijke genoeg zat om een goede kans te hebben op het noorderlicht. Ik blijf dus hopen dat ik ooit het geluk mag hebben om het noorderlicht met eigen ogen te aanschouwen. Ooit zag ik een groene schijn in Finland, maar ik hoop dus het noorderlicht nog eens in al haar glorie te mogen zien.
Het noorderlicht is zichtbaar van eind augustus tot eind maart. Het moet vooral donker genoeg zijn en niet bewolkt. Op mijn telefoon staat in elk geval al een app waarmee ik kan zien hoeveel KPI verwacht wordt en wat de kans op het noorderlicht dus is.
Skiën en langlaufen in Zweden
Als je aan een wintersportbestemming denkt, denk je misschien niet meteen aan Zweden en toch! Zweden biedt goede skimogelijkheden. Als je het in Zweden over skiën hebt, dan gaat het vaak over wat wij langlaufen zouden noemen. Je kan ook alpine skiën in Zweden. Er zijn zo’n 250 skiresorts en er is voor elk wat wils. Grootste voordeel is wellicht dat het er rustiger is dan de populaire skigebieden in bv. de Alpen.
Hou bij het boeken van je skivakantie in Zweden rekening met de data van ‘sportlov‘, de sportvakantie van de Zweden (vergelijkbaar met de krokusvakantie in België of de carnavalsvakantie in Nederland). Tijdens sportlov kan het in de Zweedse skigebieden drukker zijn. Data voor sportlov dit jaar vind je hier.
Voeg november en advent samen en je hebt novent, een nieuwe trend in Zweden die wat mij betreft snel de rest van de wereld mag veroveren! Het betekent dat je in november beetje bij beetje al start met kerstsfeer in huis halen. Denk vooral aan extra kaarsjes, lichtjes,… en als je wil ook wat kerstdecoratie.
November moet zowat de meest trieste maand van het jaar zijn. De dagen worden korter, de herfstkleuren verdwijnen en het is nog wachten op de kerstlichtjes in de straten die voor wat gezelligheid zorgen. Ik hoor vaak zeggen: “De kerstboom mag pas na 6 december.” Maar waarom zouden we wachten op een portie (kerst)gezelligheid? De advent start vaak al het laatste weekend van november (soms de eerste zondag van december) en de Sint vindt kerstlichtjes vast ook gezellig! Je moet toch helemaal niet kiezen tussen de sint of kerstsfeer?
Smygstarta julen
Ik vind ‘smygstarta julen‘ een van de leukste zinnen in het Zweeds. Soms lees je ook ‘att tjuvstartajulen‘ Het betekent zoveel als stiekem al beginnen met kerst. Naar iets uitkijken is vaak de helft van de beleving. Eens we naar het winteruur overgeschakeld zijn, wil ik het thuis extra gezellig maken. Ik tel echt af tot het kerst is. Voor de kerstgezelligheid, maar zeker ook omdat de dagen daarna weer stilaan langer beginnen worden.
Wat is novent voor mij?
Novent vieren zorgt er voor dat de donkerste, grauwste maand van het jaar net wat aangenamer wordt. Novent betekent voor mij dat ik wat vaker kaarsjes aansteek, dat ik de tijd neem om meer te bakken (een huis dat geurt naar pepparkakor is kerst ten top!), dat ik mijn kerstster stilaan aan het raam zet zodat ook de voorbijgangers kunnen mee genieten, dat ik mijn kerstmokken boven haal,… Tijdens novent zet ik ook al eens de kerstplaylist weer op en misschien pik ik een kerstfilm mee. Het kriebelt zelfs om zelf kerstdecoratie te knutselen! En oh, julmust hoort er voor mij ook echt bij. Kerstgezellig zonder dat het allemaal te ‘kerstig‘ wordt.
Weet je, rond de feestdagen zelf hebben we vaak veel ‘verplichtingen’. Hoe leuk deze ook zijn, de dagen vliegen voorbij met familiebezoeken en kerstetentjes. Je zou de eerste niet zijn die last heeft van een zekere ‘kerststress’! Tijdens novent moet niks en misschien is het net daarom zo populair aan het worden. Je kan gewoon genieten en zijn.
De tip voor een perfecte novent is wat mij betreft dosering. Hou het subtiel. Doe het beetje bij beetje. Doseer en ga niet meteen jingles all the way zodat je kerst, zelfs als kerstfan, niet al beu bent tegen 24 december. Voor mij is novent ook nadenken over de kerstmenu en eventueel al wat op voorhand uitproberen, nadenken over cadeautjes en kerstkaartjes inkopen. Tijdens novent doe je het omdat je wil, niet omdat het moet.
De oorsprong van ‘novent’
Het was de Zweedse familie Olsson die met novent begon, in 2014. Ze telden 3 extra zondagen voor het begin van de advent en staken die weken ervoor ook al een kaarsje aan. Ze begonnen bij kaars 4 en keerden zo terug. Week 4 van novent viel dan samen met het begin van de advent. Het was voor hen een manier om langer van kerst te kunnen genieten. Ondertussen is novent ook als nieuw Zweeds woord erkend.
Pin for later
Bewaar dit artikel op Pinterest zodat je het later gemakkelijk terugvindt!
This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish.OkRejectLees meer
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
